Hafta Tatilinin Pazar Günü Olması Zorunlu mu?
Hafta tatilinin Pazar günü olması zorunlu mu? Sorusuna bir yargı kararı ile cevap vereceğiz. Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin bir kararında (Esas: 2016/27993, Karar: 2020/924, Tarih: 22.01.2020);
Davacı işçinin hafta tatili izni kullanıp kullanmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 46. maddesinde, işçinin tatil gününden önce aynı Yasanın 63. maddesine göre belirlenmiş olan iş günlerinde çalışmış olması koşuluyla, yedi günlük zaman dilimi içinde yirmi dört saat dinlenme hakkının bulunduğu belirtilmiş, işçinin hafta tatili gününde çalışma karşılığı olmaksızın bir günlük ücrete hak kazanacağı da 46 ncı maddenin ikinci fıkrasında hüküm altına alınmıştır.
Hafta tatili izni kesintisiz en az yirmi dört saattir. Bunun altında bir süre haftalık izin verilmesi durumunda, usulüne uygun şekilde hafta tatili izni kullandığından söz edilemez. Hafta tatili bölünerek kullandırılamaz.
Buna göre hafta tatilinin yirmi dört saatten az olarak kullandırılması halinde hafta tatili hiç kullandırılmamış sayılır. 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 3. maddesine göre, hafta tatili Pazar günüdür. Bu genel kural mutlak nitelikte olmayıp, hafta tatili izninin Pazar günü dışında da kullandırılması mümkündür. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, 2009 yılı Nisan ayı ile 2011 yılı Nisan ayı arasındaki döneme ilişkin davalı işverenlikçe sunulan cumartesi ve pazar günü çalışmaları gösterir puantaj cetvellerine göre, davacının cumartesi ve pazar günü çalıştığı günler bakımından hafta tatili alacağı hesaplanmıştır. İşyerinde normalde Cumartesi günleri çalışılması veya çalışılmaması işverenin yönetim hakkından kaynaklanmakta olup eğer bireysel veya toplu iş sözleşmesinde Cumartesi gününün açıkça hafta tatili(akdi tatil) olduğu düzenlenmemişse o günün işgünü sayılması gerektiği, buna göre davalı işyerinde haftanın altı gününün iş günü, bir gününün hafta tatili olduğunun kabulü gerekmektedir.
Dosya kapsamında yer alan 15.04.2010-15.04.2012 tarihli toplu iş sözleşmesinin 19. Maddesinde cumartesi gününün akdi tatil olduğu açıkça kararlaştırılmış ise de; 15.04.2008-15.04.2010 yürürlük tarihli Toplu İş Sözleşmesinin “Normal Çalışma Süresi” başlıklı 15. maddesinde çalışma süresi bakımından Yasa hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş olup, ilgili toplu iş sözleşmesinde cumartesi gününün akdi tatil olduğu yönünde bir düzenleme yer almamaktadır. Buna göre bahse konu toplu iş sözleşmesinin yürürlükte olduğu dönem bakımından Cumartesi gününün hafta tatili olarak kabul edilmesi hatalıdır. Davacının haftanın altı günü çalışması üzerinden fazla mesai süresinin belirlenmesi gerekli iken hafta içi çalışması bakımından fazla mesai süresinin tespiti hatalıdır. Ancak davacı tarafın bu konuda temyizi bulunmadığından bu husus usuli kazanılmış hak oluşturmaktadır.
Sonuç olarak; iş mevzuatı uygulamalarında hafta tatilinin Pazar günü olması mutlak olmayıp, işyeri şartlarına göre haftanın herhangi bir gününün hafta tatili olması mümkündür.