Kesin teminatın iadesi için gerekli işlemi önce idare mi başlatır yoksa yüklenici mi?

Kesin teminatın geri ödenmesi, yüklenici ve idare arasında belirli bir prosedüre bağlıdır ve yükleniciye bazı sorumluluklar yüklenmektedir. Sirküler No: 39, Mahmut Akman, İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı, 18 Kasım 2019 tarihli açıklamalara dayanarak şu bilgileri sunmaktadır:

Sosyal Güvenlik Kurumu Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hakedişlerden Mahsubu, Ödenmesi ve İlişiksizlik Belgesinin Aranması Hakkında Yönetmelik'in "kesin teminatın geri ödenmesi" başlıklı 7. maddesi uyarınca, işveren kesin teminatın geri ödenmesi için idareye SGK'dan ilişiksizlik belgesi sunmalıdır. İlişiksizlik belgesi sunulmadığı sürece, kesin teminat işverene geri ödenmez.

İdare, işveren tarafından ilişiksizlik belgesinin sunulmadığı durumlarda, kesin teminatın geri ödenmesi imkanının başladığı tarihten itibaren 15 gün içinde durumu SGK İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi'ne yazılı olarak bildirir ve işverenin ihale konusu işin yapıldığı süre içinde herhangi bir borcu olup olmadığını sorgular.

Bu süreçte öncelikle işverenin, SGK'ya yazılı bir talep ile ihale konusu işi tamamladığını belirtmesi ve ilişiksizlik belgesi talep etmesi gereklidir. SGK, bu talebi değerlendirip idareye ilgili yazıyı ilettikten sonra, idare, bu belgenin alınmasının ardından 1 aylık sürenin dolmasını beklemeden en kısa sürede yanıt vermelidir. Eğer idare belirtilen süreye riayet etmiyorsa, kesin teminatın geri ödenme imkanı başladıktan 15 gün içinde yüklenicinin SGK’ya borcunun durumu tekrar sorgulanır.

Kesin teminatın geri ödenme süreci, 4735 sayılı Kanunun 13'üncü maddesine göre şu şekildedir:

a) Yapım işlerinde, eksik ve kusurların giderilip geçici kabul tutanağının onaylandığı tarih (bu durumda teminatın yarısı geri ödenir), ilişiksizlik belgesi sunulduğunda kesin kabul tutanağının onaylandığı tarih (bu durumda teminatın diğer yarısı geri ödenir).

b) Yapım işleri dışındaki işlerde ise ilişiksizlik belgesinin sunulma tarihi itibarıyla eğer bir garanti süresi varsa, bu tarih (teminatın yarısı geri ödenir), garanti süresinin dolmasıyla (teminatın diğer yarısı geri ödenir) geri ödeme işlemi tamamlanır.

Bu çerçevede, kesin teminatın geri ödenme süreci, hem yüklenicinin hem de idarenin iş birliği içinde yürüttüğü bir işlemdir. Teminatın geri ödenmesi için gerekli belgelerin zamanında ve eksiksiz bir biçimde sunulması büyük önem arz etmektedir.