İşçilerde Saatlik İzin Uygulaması: 2023 Rehberi

Mahmut Akman - İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı

Tarih: 21 Ekim 2019

Sirküler No: 7

Giriş

4857 sayılı İş Kanunu, "SAATLİK İZİN" uygulamasını düzenlememekte; ancak Ek 2. Maddesinde "mazeret izni" ile ilgili hükümler yer almaktadır. Mazeret izni, evlenme, evlat edinme, ölüm, doğum, hastalık gibi durumları kapsamaktadır. İşçiler için yıllık izin, işçi ve işveren arasında yapılacak anlaşmalarla, iznin en az 10 gün olacak şekilde bölümler halinde kullanılabilmektedir. Bu uygulamanın temel amacı, işçinin Anayasa'da güvence altına alınan dinlenme hakkının etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamaktır.

Bölüm İzni Uygulamaları

İşveren, dini ve ulusal bayramlarda, özel günler ve işçilerin kişisel işlerinin olduğu günlerde işçilerine "yarım gün" izin verme fırsatı sunabilmektedir. Ancak, işverenin bu konuda her zaman takdir hakkı saklıdır.

4857 sayılı Kanun'un 46 ve 55. maddelerine dayanarak, işveren tarafından verilen diğer izinler, yıllık izin süresine çalışılmış gibi sayılmaktadır. Bu bağlamda, işveren tarafından verilen hastalık ve dinlenme izinleri de çalışılmış günler olarak kabul edilmektedir. Ancak 56. maddenin 4. fıkrası gereği, yılı içerisine verilmiş diğer ücretli veya ücretsiz izinler, yıllık izne mahsup edilemez.

Saatlik İzin Uygulama Seçenekleri

1.

Ücretten Kesim:

İşçinin aldığı izin saatleri toplanarak, o kadar ücret kesintisi yapılabilir. Bu durumda, iş sözleşmesinde veya işyeri uygulamalarında bu durumun işçiye tebliğ edilmesi gerekmektedir. İzin, bu durumda ücretsiz sayılacaktır.

2.

Mazeret İzni Olarak Kabul:

İşçiden herhangi bir ücret kesintisi yapılmadan izin tanınabilir.

3.

Telafi Çalışması:

4857 sayılı Kanun'un 64. maddesi uyarınca, işçi izinli olduğu saatler için telafi çalışması talep edebilir. İşveren, çalışılmayan saatler için telafi çalışmasını 2 ay içinde yaptırmak zorundadır ve bu çalışmalar için ekstra bir ücret ödenmeyecektir. Telafi çalışmaları, günlük en fazla 3 saatle sınırlıdır ve tatil günlerinde uygulanamaz.

İdari Cezalar

Yukarıda belirtilen kurallara uyulmaması durumunda, her çalışan için işverene idari para cezası uygulanabilir (2019 yılı için 416 TL).

Eğer iş sözleşmesinde telafi çalışmasıyla ilgili bir düzenleme yoksa, iş kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri geçerli olacaktır. Sözleşmede hüküm bulunmayan durumlarda, bu husus katılımcılara genel bir yazıyla duyurulmalıdır. Ayrıca, telafi çalışması yapılacak günler için yazılı bir bildirim yapılması tavsiye edilir.

Sonuç

İşverenler, İş Kanunu’na uygun bir şekilde izin süreçlerini yönetmeli ve işçilerin haklarını göz önünde bulundurmalıdır.

Prozon Bordro ve Özlük Yazılımı

Proventus’un teknoloji şirketi olan Prozon, bordro süreçlerinizi devrim niteliğinde değiştirecek yeni bir yazılım geliştirdi! Ücretsiz ve detaylı bordro hesap makinesiyle iş süreçlerinizi kolayca yönetin.

Daha fazla bilgi ve güncellemeler için bizi takip edin!