4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununa göre, 31/12/2028 tarihine kadar, bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari ücret istisnası uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir. Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden istisnadır.
Gelir vergisi istisna değil terkin olarak düzenlenmiş ve tahakkuktan terkin uygulamasının bir sonucu olarak tahakkuk ettirilerek işveren tarafından ödenmesi gereken vergi tutarının bir kısmından yine işveren lehine vazgeçilmektedir. Yani terkin ile teşvikten işveren faydalanır.
Damga vergisinde ise terkin değil çalışan adına istisna şeklinde bir yol tercih edilerek baştan itibaren bir verginin hiç hesaplanmaması yöntemi Kanunen benimsenmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre işverenler düzenledikleri ücret bordrolarına bağlı yapacakları ödemelerden vergi kesmeye, bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumludurlar.
İşveren tarafından normal şartlarda çalışan adına kesilerek vergi dairesine ödenmesi gereken damga vergisi 4691 sayılı Kanunla istisna olarak tanımlandığından işverence kesilecek/hesaplanacak bir vergi bulunmamaktadır.
Sonuçta çalışanların mükellefiyetinde, işverenin beyan sorumluluğunda bulunan bir vergi olmadığından ücretin istisna damga vergisi kadar düşülmesinin de mümkün bulunmadığı değerlendirilmektedir.
Bu kapsamda, eğer çalışana net ücret ödüyorsanız, damga vergisi hesaplamayacağınız için, bu damga vergisi işverende kalır. Yanı sıra gelir vergisi ve SGK teşviği de işverene yansır.
Ancak, çalışana brüt maaş ödemesi hesaplaması yapıyorsanız, yukarıdaki açıklama kapsamında istisna tutulan damga vergisi hesaplanmayacağı için, çalışana yansır ve net ücretine ilave olunur. Ancak gelir vergisi önce hesaplanıp, sonra beyannamede terkin edildiği için, işverene yansır. SGK teşviği de işverene yansımaktadır.
Sonuç olarak, gelir vergisi teşviği ve SGK teşviği her durumda işverene yansır. Damga vergisi teşviği ise, net ücrette işverene, brüt ücrette işçiye yansır.
Pek çok işveren bunun işverene sağlanan bir teşvik olduğunu düşünerek; damga vergisini, brüt ücrette de işverene yansıtmaktadır ancak bu uygulama hatalıdır. (Damga vergisi istisnasının işverene tanındığı varsayımıyla, çalışanın brüt ücretini değiştirmiş, azaltmış olursunuz, çünkü damga vergisi istisna tutulduğu için, ortada hesaplanacak bir damga vergisi söz konusu değildir.) İleride oluşabilecek bir ihtilafta işverenin kaybetmesine sebebiyet verecek hatalı bir uygulamadır.
Prozon Bordro ve Özlük Yazılımı'nda bu konu işverenin seçim yapabileceği bir kritere bağlanmıştır. Prozon doğru olanı önerir ama bir kısıtlama yapmaz.
Daha fazlası için: www.prozon.net
Prozon Kurumsal Teknoloji Çözümleri A.Ş.